PAS DE CHAT – PASO DE GATO

PAS DE CHAT – CAT STEP

Klasik Bale

Uzman TV’nin hastasıyım. Aklınıza -saçma veya makul- her konuda gelebilecek sorulara, uzmanından yanıtlar getiren bir internet televizyonu. Örneğin “Sunucu Eurovision’u sunarken kendi yorumunu katabilir mi?” sorusunu duayen Eurovision sunucumuz Bülend Özveren yanıtlıyor. Langırtta gol nasıl kurtarılır, helikopter kendi etrafında nasıl döndürülür gibi soruların yanısıra kadın evlendikten sonra kendi soyadını kullanmak istiyorsa ne yapmalı gibi konulara da yer veren Uzman TV’nin oldukça geniş bir soru-yanıt yelpazesi var.

Ben de bugün, baledeki “pas de chat” (pa dö şa diye okunuyor) olarak bilinen kedi adımını size anlatabilmek için Uzman TV’ye başvurdum. Bale Eğitmeni Hülya Koçak Ergan’ın anlatımı ve görüntülerle: Pas de Chat.

Al gözüm seyreyle…

LA PEREZA

THE LAZINESS

Hava soğuk, karanlık. Dışarı çıkasım yok. Tam kucakta kedi, elde çay, kitap, müzik dinleyip keyif yapma zamanı.

Resim, evdeki UNICEF kartlarının birinden. Fransız ressam Frédérique Vayssières’den: La Paresse (Tembellik).

EN EL LENGUAJE DE SEÑAS TURCO: GATO

IN TURKISH SIGN LANGUAGE: CAT

Foto ©Kerim Ökten

Araştırmalar -şimdilik- bilinen ilk evcil kedinin milattan birkaç bin yıl önce Mısır’da yaşadığını gösteriyor. Antik Mısır’da kediye “miu” deniyordu. O günden beri, insanın en iyi dostlarından biri olan kedi, her dilde başka bir kelimeyle anılıyor.

Kedi Defteri’nde bundan böyle, kedi kelimesinin başka dillerdeki söyleniş ve yazılışlarına da yer vereceğim. İlk farklı söyleniş/ifade ediliş olarak, Türk işaret dilinden (her dilin işaret dili kendine özgüdür) başlamaya karar verdim. Türk işaret dilinde, kediyi ifade etmek için, bir elinizi göğüs hizanızda avucunuz aşağıya bakar şekilde yere paralel tutarken, diğer elinizi o elinizin üzerinde ileriden geriye doğru hareket ettirerek iki kere okşar gibi yapıyorsunuz.

Eee, ne demişler? Bir dil bir insan….

SOCKINGTON EL GATO

SOCKINGTON THE CAT

Kedi Defteri’nin bugünkü konuğu, Amerikalı ünlü kedi  Sockington ya da kısaca Socks. Bu gri beyaz kedicik, adını, patilerinde tıpkı çorap gibi duran beyaz tüylerden almış. Sockington, bütün kediler gibi evin içinde koşturmaktan, yastıklara gömülüp uyumaktan ve camdan dışarıyı seyretmekten hoşlanıyor.

İnsanı Jason tarafından Boston yakınlarında bulunup evlât edinilen Sockington, Jason’ın internette kendisi için açtığı site ve twitter hesabı ile dünya çapında üne kavuşmuş. Neredeyse bir yıl gibi kısa bir sürede twitter’da 1,5 milyon takipçiye ulaşan Sockington’ın tişörtleri de kapış kapış satılıyor. Hatta Sockington tişörtü giymiş hayranlarından oluşan bir de Sockington Ordusu bulunuyor.

Sockington,  yaşamını insanı Jason ve ev arkadaşı  kedi Penny ile Waltham’da sürdürüyor.

LA GATA DE COLETTE

COLETTE’S CAT

Kediseverliği ile ünlü yabancı yazarları sıralamak istesek, Colette (1873-1954) kuşkusuz bu listenin en üst sıralarında yer alır. Ünlü Fransız yazar Colette’in  yaşamında, kedileri hep önemli bir yer tutmuş. Zaten, bu romanda karşımıza çıkan, bir kedi ve insanı arasındaki tutkulu ilişkiyi de, ancak bir kedici bu kadar muhteşem bir dille betimleyebilir.

Colette romanında, üç yaşındaki dişi kedi Saha, kedisine tutkuyla bağlı genç adam Alain ve nişanlısının kedisine olan bağlılığını çılgınca kıskanan Camille arasında geçen bir sevgi, bağlılık, kıskançlık ve nefret ilişkisini anlatıyor. Peki, genç kadının cinnet boyutuna varan kıskançlığı ve bunu rakibesini öldürmeye çalışmaya kadar vardırması sonunda kazanan kim olur? Yanıtı tahmin etmek hiç de güç değil…

Kitabın bendeki Fransızca baskısı, Cideb Editrice’in Au Cœur du Texte serisinden 1994’te, Türkçe baskısı ise Can Yayınları’nın Çağdaş Dünya Yazarları serisinden 1991 yılında çıkmış. Colette ve kitabı yazdığı yıllarda birlikte yaşadığı dişi kedisinin fotoğrafı,  kitabın Cideb tarafından yapılmış olan Fransızca  baskısının içinden alıntı. Ne yazık ki kitapta fotoğrafçının adını yazmamışlar.

(Bu arada, sarışın bembeyaz tenli bir adam, esmerliği her fırsatta vurgulanan bir kadın ve bir kedi arasında yaşananları anlatan Dişi Kedi’nin kapak seçimi için, Can Yayınları’na “Kitapla En Alâkasız Kapak Ödülü” verilmesini teklif ediyorum.)

NEVIN ISLEK

Foto ©Aybige Mert

2002 yılının Ocak ayında Galeri Oda’da açılmış olan Nevin İşlek-Mehlika Baş ortak sergisinden, televizyondaki bir kültür-sanat programı sayesinde haberdar olmuştum. Programda, açılacak olan sergiden görüntüler gösterilirken, 1936 Tekirdağ doğumlu ressam Nevin İşlek’in yaptığı bu güzel resim de birkaç saniye göründü ekranda. Resmi görür görmez bayıldım ve doğal olarak, serginin açılış günü Kerim’le kendimizi bu resmin karşısında bulduk.

Anne-kız ressamların her ikisinin de ellerinden çıkmış birbirinden güzel kedi resimlerini seyretmeye doyamadık. Kendime sergiden, Mehlika Baş’ın camaltı resimlerinin en beğendiklerimden, o anki bütçeme uygun olan birini (önceki yazıdaki resmi) hediye ettim. Sergideki en sevdiğim resim olan bu yukarıdaki resmi ise, o ay başka önceliklerim olduğu için almamaya karar verdim. Ama önünden ayrılamadım, dakikalarca seyrettim. Resmi sevme nedenim sadece kedi resmi olması değildi. Çok sevdiğim üç şeyi bir arada bulunduruyor olmasıydı: Kedi, deniz ve yolculuk.

Neyse, sergiden, aldığım resmin sevinciyle ama bu güzel resimden ayrı kalmış olmanın burukluğu ile ayrıldım. Birkaç hafta sonra Kerim eve elinde kocaman bir hediye ile geldi ve bana uzattığı paketi açtığımda da içinden bu resim çıktı!

Meğer ertesi gün Kerim, Galeri Oda’nın, o sergide tanıştığımız ve daha sonraki ziyaretlerimizde kendisiyle ahbaplık etmeye devam ettiğimiz tatlı dilli sahibesi Fatma Hanım’a gitmiş ve resmi bana hediye etmek üzere satın almış. O gün bugündür, resim salonda, Kerim’le yayılmayı sevdiğimiz koltuğun tam karşısında asılı duruyor ve ona her baktığımda yüzüme bir gülümseme yayılıyor.

Kedi, deniz ve yolculuk…

MEHLIKA BAS

Foto ©Aybige Mert

Mehlika Baş’ın camaltı kedi resimleriyle, Ocak 2002’de, annesi ressam Nevin İşlek ile birlikte açtıkları ortak sergide tanıştım ve naif bir anlayışla yaptığı resimlerini çok sevdim. Bu kara kedi resmini de, Nişantaşı Galeri Oda’da açılmış olan o sergiden çok beğenerek satın aldım. Daha sonra da, haberdar oldukça sergilerini takip etmeye çalıştım ve koleksiyona bir Mehlika Baş kedisi daha ekledim.

1971 İstanbul doğumlu olan ressam Mehlika Baş, Mimar Sinan Üniversitesi Sinema-TV Enstitüsü mezunu.  Baş, sanat yaşamını,  camaltı tekniğinin yanısıra, yağlıboya resimler de yaparak sürdürüyor.

LA ALMOHADA FAVORITA DE TATANKA

TATANKA’S FAVOURITE PILLOW

Foto ©Aybige Mert

Geçen hafta, Kedi Defteri’nde Bozcaada kedilerine yer verince, İstanbul doğumlu olan ama yılın yarısından fazlasında adada yaşayan Tatanka’nın da ada hallerinden birini eklemeden olmaz diye düşündüm.

Bozcaada’nın meşhur rüzgârının deli deli estiği ilkbahar ve sonbahar günlerinde, evde kuzinemizi yakarız. İlkbaharsa bağ-bahçe bakımı, sonbaharsa turşu, salça yapımı çalışmalarının yorgunluğunu kuzineden gelen çıtırtılar eşliğinde çay içip müzik dinleyerek atarız. Bu mevsimlerde, adada yerliler dışında (bir nevi Bozcaada Siyusu) kimsecikler olmadığı için bağların sessizliğine doyum olmaz.

Tatanka Paşa’nın da kuzine mevsiminde en büyük keyfi, anneannemin ördüğü bu yastıklara gömülüp yatmaktır. Rüzgârın şiddetine göre ya kıvrılıp bu fotoğraftaki gibi boncuk boncuk bakarak bizi dikizler ya da hiç hoşlanmadığı rüzgârın uğultusunu duymamak için yastıkların arasında arazi olur ve dış dünyayla bağlantıyı keser. Oğulcuğum bu sene 18. yaşına basarken de, kuzineden yayılan çıtırtılar eşliğinde en sevdiği minderlerde keyif yapıyordu.

Geçmiş doğumgünün kutlu olsun, bal gözlü, baldan tatlı oğlum…

LA ETIQUETA PARA LOS GATOS

ETIQUETTE FOR CATS

LOS SELLOS PARAGUAYOS CON DISEÑOS DE GATO

PARAGUAYAN STAMPS WITH CAT DESIGNS

Foto ©Aybige Mert

Kedili pullarımın arasında, en kalabalık grubu oluşturan Vietnam pullarından sonra, ikinci sırayı şimdilik 23 taneyle Paraguay pulları alıyor.

Paraguay pullarını bu vesileyle Kedi Defteri’ne not düşüyor, Paraguay pisilerine de buradan selâm ediyorum:

¡Saludos Gatitos Paraguayos!